همه چیز درباره بیماری پسوریازیس

بیماری پسوریازیس یا صدف یکی از شایعترین بیماریهای پوستی است که از سالهای قدیم شناخته شده است. در طی این بیماری سیستم ایمنی با ارسال سیگنالهای معیوب موجب تسریع رشد سلولهای پوست می شود. در واقع در حالت عادی سلولهای پوست به طور دائم از لایه های زیرین به طرف سطح حرکت کرده، در آنجا هسته های خود را از دست داده و به صورت پوسته های مرده از بدن دفع می شوند.

این روند بطور معمول حدود یک ماه به طول میانجامد، اما در جریان پسوریازیس، چرخه حیات سلولهای پوست بر اثر همان اشکالات سیستم ایمنی، سرعت یافته در نتیجه چندین لایه سلول مرده در سطح پوست تجمع پیدا می کنند که همان پوسته های پسوریازیس را تشکیل می دهند.همچنین قابل ذکر است که بیماری پسوریازیس مسری نیست و برای بروز این بیماری باید زمینه ژنتیکی در فرد وجود داشته باشد.

علائم بیماری پسوریازیس

علائم این بیماری در حالت خفیف ایجاد برجستگی و لکه های پوستی قرمز رنگ همراه با پوسته های سطحی مشخص است.

چه کسانی به بیماری پسوریازیس مبتلا میشوند ؟

ابتلا به بیماری پسوریازیس خیلی قابل پیش بینی نیست. این بیماری اغلب در دو طیف سنی حدود 20 سال و افراد بالای 60 سال دیده میشود. با این حال در سنهای مختلف هم این بیماری گزارش شده است. همان طور كه گفته شد عوامل خانوادگی نیز در ابتلا به این بیماری موثر است در فرزندانی كه پدر یا مادر آنها مبتلا هستند بیشتر دیده می شود. اما در بعضی مواقع خود فرد به عنوان اولین نفر در خانواده به این بیماری مبتلا می شود.

چگونه پسوریازیس تشخیص داده میشود ؟

اغلب بیماری پسوریازیس با معاینه بالینی تشخیص داده می شود. متخصصین پوست که آموزش کافی دیده اند خیلی سریع با معاینه کامل پوست میتوانند بیماری را تشخیص بدهند. اما در مواردی که ضایعات مشکوک هستند میتوان از بیوپسی پوست استفاده کرد به طوری که با تکه برداری کوچک از پوست و بررسی کامل آن میتوان تشخیص بیماری را تایید كرد.

میزان شیوع پسوریازیس در جامعه چقدر است ؟

متاسفانه در کشور خودمان آمار دقیقی از شیوع این بیماری وجود ندارد، اما حدود 2 تا 5 در صد از جوامع مختلف درگیر این بیماری هستند. درصد آمار کلی دنیا نشان میدهد که بیماری پسوریازیس نسبت به بیماریهای پوستی دیگر جزو بیماریهای شایع پوستی محسوب می شود.

كدام نواحی بیشتر درگیر میشوند ؟

نواحی كه بیشتر درگیر این بیماری میشوند آرنج، زانو، ناحیه پشت، پوست سر و كف دست و پاها است و در بعضی مواقع صورت فرد نیز درگیر می شود. اما پسوریازیس در مواقع حادتر کل پوست بدن را احاطه می کند به طوری که تمام پوست بدن قرمز رنگ می شود.شکل معمول پسوریازیس به صورت بروز لکه های برجسته یا لکه های قرمز پوسته دار در ناحیه آرنج و زانو به صورت پراکنده ممکن است در هر جایی از بدن تشکیل شود. ضایعات فقط پوست سر را درگیر و باعث ایجاد پوسته های شدید و ضایعات قرمز رنگ می شوند و خوشبختانه باعث ریزش دائمی موی افراد نمی شوند.
یكی دیگر از جاهایی كه می تواند اختصاصی یا همراه جاهای دیگر در پسوریازیس درگیر شود، درگیری ناحیه تناسلی در مردان و زنان است. معمولا در ناحیه تناسلی به دلیل رطوبت بیشتر پوسته های سطحی زیادی دیده نمی شوند و بیشتر لكه یا پلاكهای قرمز رنگ براق دیده می شود. پسوریازیس در کف دست و پاها باعث می شود که پوست قطور و پوسته پوسته شود و ممکن است رنگ قرمز کمتری از خود نشان بدهد. تحمل قطر زیاد کف دست و پا برای افراد ناراحت كننده و سخت است. معمولا صورت نیز در پسوریازیس درگیر نمی شود اما در بچه ها این امکان وجود دارد.

درگیری ناخنها در بیماریپسوریازیس به چه صورت است ؟

یکی از جاهایی که در انواع الگوهای پسوریازیس دیده می شود درگیری ناخن دست و پاها است. عملا در پسوریازیس رشد ناخن سریعتر از حالت عادی است به همین علت معمولا در این شرایط ممکن است به روی ناخن حالتهای مختلفی مانند: نقطه نقطه، فرورفتگی و ایجاد خطوطهای طولی ایجاد شود. گاهی اوقات لکه های قهوه ای رنگی به روی ناخن ایجاد می شود که اصطلاحا به آن «لکه های روغنی» گفته می شود. در این شرایط صفحه ناخن از پوست بستر خود جدا می شود.

چه عواملی در پدید آمدن و عود این بیماری دخیل هستند ؟

علت بارز ابتلا به پسوریازیس هنوز معلوم نیست، اما بسیاری از تحقیقات در این زمینه در حال انجام است. یكی از عواملی كه باعث اختلال در تنظیم تقسیم سلولی و افزایش سرعت آن میشود عوامل ژنتیكی است. ژنهای متعددی در بروز این بیماری شناسایی شده است، اما با این حال الگوی ارثی ثابتی در بروز این بیماری شناسایی و تایید نشده است. احتمال بروز این بیماری در نوزادنی كه یكی از والدینشان مبتلا باشند بالاتر است. علاوه بر عوامل ژنتیکی، عوامل محیطی نیز بی تاثیر نیستند.

یكی از عوامل محیطی كه در بعضی از الگوهای پسوریازیس شناخته شده است همراهی آن با عفونتهای میکروبی مانند: گلودردهای چرکی است به طوری كه در بعضی از انواع پسوریازیس این عفونتها بروز و تشدید پیدا می کنند. همچنین مصرف برخی داروها باعث می شود که این بیماری در افرادی که زمینه ژنتیکی آن را دارند ایجاد شده و باعث شدت این بیماری در افرادی كه مبتلا هستند می شود. مصرف دخانیات، بروز استرسها و برخی عفونتها نیز از دیگر عواملی است که سبب بروز این بیماری برای نخستین بار و همانطور كه گفته شد عود مجدد آن در مبتلایان به این بیماری می شود.همچنین شدت این بیماری برحسب وضعیت عمومی مثل دوره بارداری، قبل یا بعد آن تغییر پیدا می کند. با این حال در بیشتر مواقع هیچ علت مشخصی برای بیماری پسوریازیس پیدا نمی شود.

انواع پسوریازیس

پسوریازیس در اشكال گوناگون دیده می شود، نوع معمول و شایع آن به صورت پلاكهای قرمز رنگ با پوسته ریزی قابل توجه، اغلب در سر، آرنج، ساعد، زانو و گاهی اوقات نواحی تناسلی دیده می شود.اما گاهی اوقات پلاكهای ذكر شده بخش قابل توجهی از سطح پوست را درگیر می كنند. در این شرایط تقریبا تمام سطح بدن دچار قرمزی و پوسته ریزی میشود كه حالت خطرناكی از پسوریازیس را ایجاد می كند كه به آن پسوریازیس اریترودرمیك گفته میشود. در این شرایط فرد نیاز به مراقبتهای ویژه دارد و برای سلامت فرد خطرناک است.

یکی از الگوهای شدیدتر این بیماری که خوشبختانه شیوع آن کمتر است پسوریازیس پوسچولاراست كه باعث ایجاد ضایعات پوستی كه اغلب حاوی چرك هستند میشوند. این نوع از پسوریازیس بیشتر نواحی انتهایی بدن مانند: کف دست و پا را درگیر میکند. ممكن است در جریان بیماری پسوریازیس در بعضی از افراد مفاصل نیز درگیر شوند كه به آن آرتروپاتیك گفته می شود. در این شرایط فرد دچار عوارض رماتیسمی می شود.

عوارض و دردهای مفصلی آن از نوع خفیف در حد تورم است و درد چند مفصل کوچک مانند

انگشتها، زانو یا مچ دست از عوارض این نوع از پسوریازیس می باشد. این بیماری گاهی اوقات کاملا شبیه بیماریهای رماتیسمی عمل می کند یعنی به صورت قرینه مفاصل مختلف را درگیر می كند و در موارد نادرتر درگیری مفاصل محوری و ستون مهره ها ایجاد میشود که متاسفانه در این شرایط توانایی حرکت و راه رفتن عادی فرد نیز کم می شود. به طوری که بیمارانی دیده شده اند كه به دلیل درگیری شدید مفصلی جهت معاینه و درمان به روی برانکارد جابه جا می شدند. اما خوشبختانه امروزه این نوع از پسوریازیس خیلی شایع نیست.

چه عواملی منجر به شدیدتر شدن این بیماری می شوند ؟

یکی از مهمترین عوامل مصرف بعضی از داروها مانند: داروی فشار خون، داروهایی که جهت درمان بعضی از بیماریهای عفونی مانند بیماری مالاریا استفاده می شود و همچنین داروهایی که جهت رفع اختلالات خلقی نیز استفاده می شوند باعث تشدید بیماری پسوریازیس می شود. در بعضی از افراد هم مصرف بعضی از داروهایی که جهت درمان بیماریهای قارچی و بعضی از مسکنها نیز میتوانند باعث تشدید این بیماری شوند.

مصرف سر خود داروهای کورتونی یا استروییدها که معمولا موقع مصرف بهبود نسبی در پسوریازیس ایجاد می كنند اما به محض اینکه مصرف دارو قطع می شود بیماری به صورت شدیدتری دیده میشود. بنابراین افردی كه مبتلا به بیماری پسوریازیس هستند باید حتما با مشورت و تجویز پزشک متخصص خود از داروهای دیگر استفاده کنند. قابل ذكر است كه ضایعات همراه با استرسهای فكری و روحی نیز بیشتر می شوند. همانطور که گفته شد در حین دوره بارداری در اکثر موارد دیده شده که پسوریازیس فروکش می کند و بعد از زایمان دوباره تشدید پیدا می کند.

آیا پسوریازیس قابل درمان است ؟

در حال حاضر این بیماری درمان قطعی ندارد. كما اینكه بیماری قند، فشار خون و بسیاری از بیماریهای دیگر نیز درمان قطعی ندارند. اما داروهای بسیاری وجود دارند كه با استفاده از آنها، بیماری پسوریازیس كنترل می شود. گاه بیمار تا مدتها عاری از هرگونه ضایعه باقی می ماند. در مورد درمان چند نكته اصلی وجود دارد همانطور که گفته شد این بیماری مزمن شاید همه عمر در بدن یا پوست فرد وجود داشته باشد. برای شروع درمان باید در ابتدا بیماری را كنترل كنیم یعنی آن ضایعات بدشكل از پوست خارج شده و ظاهر پوست سالم شود.

اگر فرد درمان را ناقص انجام دهد یعنی خیلی زود مصرف داروها را قطع كند ضایعات وخیمتر میشوند. در اكثر موارد برای شروع درمانهای پسوریازیس بیمار لازم است که در بیمارستان بستری شود و آزمایشهای لازم جهت درمان را انجام دهد تا بر اساس آن درمان شروع شود. در طول درمان و مصرف طولانی مدت داروها انجام پیگیری های لازم از نظر وزن، اندازهگیری فشار خون و ارزیابی مجدد آزمایشها لازم است.

روشهای درمان به چه صورت است ؟

طیف وسیعی از درمانهای موضعی و نوردرمانی تا درمانهای خوراكی و تزریق میتوانند در درمان این بیماری كمك كنند. همچنین داروهایی كه در حال حاضر تجویز میشوند خیلی موثر هستند. اما هیچ كدام باعث درمان همیشگی بیماری نمیشوند. فردی که به پسوریازیس دچار است باید یكسری اصول را رعایت كند و تحت نظر متخصص پوست باشد. روشهای مختلف درمان به صورت زیر است:

درمان های موضعی

درمانهای ساده همان طور كه گفته شد شامل مصرف داروهای موضعی مانند مرطوبكنندههای معمولی و تركیبات دارویی موضعی مانند تار یا زغال، تركیبات لایه بردار پوستی مانند: اوره یا حتی به صورت كنترل شده میتوان از كورتونهای موضعی استفاده كرد. یكی از داروهای موضعی مناسب و خوب كه در مورد پسوریازیس استفاده میشود تركیبات موضعی ویتامین D است كه كمك به بهبودی این بیماری می کند.

• درمان سیستمیک

در موارد حادتر كه ضایعات پوستی شدید هستند و نور درمانی اثر ندارد فرد میتواند تحت نظر پزشك از درمانهای خوراكی خاص
استفاده كند. داروهای خوراكی پسوریازیس یک روند درمانی كاملا تخصصی دارند و حتما باید تحت نظر متخصص پوست تجویز و پیگیری شوند.

• نور درمانی

روش خوبی كه بین درمانهای موضعی و درمانهای سیستمیك (خوراكی یا تزریقی) وجود دارد استفاده از نور درمانی یا فوتوتراپی است. در این روش از طیفهای مشخص با طول موجهای مشخص نور آفتاب استفاده میشود. این روش خیلی موثر است و خوشبختانه عارضه و خطر كمتری برای فرد دارد. روش قدیمی آن استفاده از طیف UVAبود كه به خاطر سختی انجام آن و عوارض احتمالی آن این روزها خیلی كمتر از آن استفاده میشود. روشی كه امروزه به صورت وسیعتری جهت درمان استفاده میشود طول موج محدود اشعه UVBنور خورشید است. این روش در افرادی كه بیماری پسوریازیس سطح وسیعی از پوست بدن را درگیر کرده به طوری که با درمانهای موضعی مداوا نشدهاند خیلی موثر است و عوارض خاصی هم برای آنها ندارد.

• داروهای بیولوژیک

یكی از جدیدترین درمانهایی كه در موارد خاص خیلی موثر است استفاده از داروهایی است كه اصطلاحا به آن داروهای بیولوژیك میگویند. این داروها عملا واكنشهای التهابی را که باعث این اختلالهای تقسیم سلولی می شوند مورد هدف قرار می دهند. جهت استفاده از داروهای بیولوژیك به صورت تزریقی لازم به رعایت احتیاط های بسیار ویژه ای است. فرد مبتلا در ابتدا باید به مراكز تخصصی پوست مراجعه کند و در برخی مواقع نیز نیاز به بستری شدن دارند.

به دلیل اینکه این دارو روند التهابی پوست را مهار میكند و حتما قبل تزریق فرد باید ارزیابی شود كه عفونتهای نهفته مانند: هپاتیت، عفونتهای ویروسی و سل نهفته نداشته باشد. جهت درمان فرد داروهایی تجویز می شود که میتواند برای بیمار نجات بخش باشد. به ویژه در مورد درگیریهای مفصلی شدید، التهاب را پایین میآورد به طوری که فرد میتواند به راحتی بایستد و حرکت کند.

آیا این بیماری با اگزما پوستی شباهت دارد ؟

بله پسوریازیس خیلی شبیه اگزما است. در مواقع بسیار دیده شده كه پزشکان در مراحل اولیه نمی توانند این را تشخیص بدهند كه فرد مبتلا به اگزما است یا پسوریازیس.البته در نواحی گه درگیری به صورت معمول منتشر می شود تشخیص ظاهری راحت تر است. در موارد دیگر هم اگرلازم باشد برای تشخیص دقیق تر باید از روش تکه برداری پوستی که در آن تغییرات سلولی را نشان می دهد استفاده شود تا بیماری به درستی تشخیص داده شود.

توصیه آخر به خوانندگان

نكته ای که همه افراد باید به آن توجه کنند این است که همانطور که گفته شد بیماری پسوریازیسهمیشه سیر درمانی بسیار طولانی دارد. البته امروزه تبلیغات عجیب و زیادی در سایتهای اینترنتی و بعضی مجلات دیده می شود به عنوان اینكه داروی قطعی جهت درمان پسوریازیس كشف شده است. اما باید بگویم که هیچ درمان قطعی تاكنون برای پسوریازیس كشف نشده است و اكثریت درمانها، چه داروهای موضعی ابتدایی و چه داروهای بیولوژیك كه ذكر شد نقش كنترل كننده و خاموش كننده دارند. این داروها میتوانند به مدت طولانی كل ضایعات را از روی پوست محو كنند. اما همیشه احتمال برگشت دوباره و عود ضایعات آنها وجود دارد. در نتیجه فرد مبتلا باید تحت نظر باشد و خودسرانه داروهای خود را قطع نكند.

---

آدرس : تهران ، خیابان ولیعصر ، بالاتر از پارک ساعی ، کوچه سی و دوم ، ساختمان یاس ، واحد204
تلفن : 88881224درباره این موضوع مطالب بیشتری بخوانید

• 7 آبان (29 اکتبر)؛ روز جهانی پسوریازیس تاریخ انتشار : 1398-08-07تاریخ بروز رسانی : 1402-12-02
• معرفی انواع مختلف بیماری پسوریازیس تاریخ انتشار : 1402-02-20تاریخ بروز رسانی : 1402-12-02
• آیا بیماری پسوریازیس مسری و واگیر است ؟ تاریخ انتشار : 1398-01-17تاریخ بروز رسانی : 1402-12-02

نظرات کاربران درباره این مطلب :رضا لر دلسمی [ 1397-04-16 ]
متن خیلی عالی بود

امیر رحیمی [ 1396-03-01 ]
سلام. من دکتر نیستم. رشته مهندسی برق خوندم و در حال حاضر لکوموتیورانم. اینارو گفتم که فکر نکنید شیادم. خودم به این بیماری مبتلا هستم. اما به واسطه کمک چند نفر از دکترهایی که در زمینه طب سنتی فعال هستن، میدونم که چطوری میشه این بیماری رو از بین برد. دوستانی میتونن تماس بگیرن. من پولی میخوام نه چیز دیگه ای.09379702876

سید احمد ال محمدی [ 1395-06-30 ]
سلام خدمت شما. بنده خوزستان زندگی میکنم دوتا برادر دوقلو 27ساله دارم که از بیماری پوستی صدفی رنج میبرند.در فصل تابستان بیماری انها بیشتر وبیشتر میشود.از جنابعالی تقاضا میشود توصیه های لازم بفرمایید ممنون میشم.

نام و فامیل :
تلفن :
ایمیل :
متن پیـام :