بیماری پوستی روزاسه؛ علل، علائم و درمان

روزاسه یک بیماری مزمن و شایع پوستی است که معمولاً به صورت قرمزی و التهاب در ناحیه صورت، به ‌ویژه گونه‌ ها، بینی، چانه و پیشانی ظاهر می‌ شود. این بیماری بیشتر در افراد بالغ با پوست روشن رخ می‌دهد و می‌تواند تاثیر قابل‌ توجهی بر زیبایی و اعتماد به نفس فرد بگذارد. اگرچه علت دقیق روزاسه هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما عوامل ژنتیکی، محیطی و تحریکات خاص می‌توانند در بروز و تشدید آن نقش داشته باشند. از آنجا که عدم توجه به درمان این بیماری، آن را تشدید و مشکلات را جدی‌ تر می‌کند، اطلاع از نحوه کنترل و اقدامات درمانی اهمیت زیادی دارد. با وجود اینکه روزاسه درمان قطعی ندارد، اما روش‌ های مختلفی برای مدیریت و کاهش علائم آن وجود دارد که می‌ تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. افراد باید به متخصص پوست مراجعه کرده تا تحت تشخیص و درمان مناسب قرار گیرند.

روزاسه چیست؟

بیماری روزاسه یا آکنه روزاسه یک بیماری پوستی مزمن است که در اثر التهاب و قرمزی مزمن پوست صورت (معمولاً گونه‌ ها، بینی و پیشانی) ایجاد می‌ شود. این بیماری هر دو جنس را درگیر می‌ کند؛ ولی در زنان سه برابر شایعتر است و سن بروز معمولاً 30 تا 60 سال است. گاه ضایعات در گردن، کتف، گوش و سینه نیز مشاهده می‌ شوند.

علل بروز روزاسه

علت دقیق بروز این بیماری پوستی ناشناخته است؛ اما پزشکان فاکتورهای زیر را در بروز این بیماری پوستی موثر می‌ دانند:

• عوامل ژنتیک و ارثی: برخی افراد به دلیل وجود ژن های خاص، احتمال بروز بیماری روزاسه را دارند.
• عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند اشعه UV خورشید، آلودگی هوا، مواد شیمیایی، مواد غذایی و شرایط آب و هوایی ممکن است باعث بروز بیماری روزاسه شوند.
• سیستم ایمنی: سیستم ایمنی ضعیف بدن و همچنین فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی ممکن است باعث بروز بیماری روزاسه شود.
• استرس و اضطراب: استرس و اضطراب ممکن است به عنوان عامل تشدید کننده بیماری روزاسه عمل کند.
• تغذیه: مصرف مواد غذایی خاص مانند گلوتن و لاکتوز ممکن است باعث تشدید بروز بیماری روزاسه شود.
• عوامل عفونی: برخی عفونت ها و ویروس ها ممکن است باعث بروز بیماری روزاسه شوند.

علائم روزاسه

شایع ترین علائم روزاسه عبارتند از:

• قرمزی و برافروختگی صورت به خصوص در گونه ها، بینی، چانه و پیشانی
• دیده شدن واضح رگ های خونی در صورت
• جوش های چرکی شبیه آکنه
• تورم و التهاب پوست
• سوزش و خشکی پوست
• حساسیت به نور خورشید
• مشکلات چشمی مانند قرمزی، سوزش و خشکی چشم

انواع روزاسه

بیماری روزاسه چهار نوع مختلف دارد. این چهار نوع عبارتند از:

• اریتماتوتلانژکتاتیک: اریتماتوتلانژکتاتیک، بیماری روزاسه پایدار است و باعث قرمزی صورت همراه با رگ‌های خونی بزرگ و قابل رویت (عروقی) می‌ شود. این نوع از روزاسه به صورت غیر منتظره علائم خود را نشان می‌دهد و از بین می‌ رود.
• پاپولوپوستولار: در این نوع از روزاسه جوش‌ های چرکی یا پر از مایع روی پوست شما ایجاد می‌شود. پوست شما ممکن است متورم شود و علائم آن مشابه آکنه است.
• فیماتوز: علائم روزاسه فیماتوز باعث تورم و ضخیم شدن پوست شما می‌ شود. پوست شما ممکن است برآمدگی داشته باشد و اغلب علائم این نوع روزاسه روی بینی شما تاثیر می‌گذارد. علائم این نوع از روزاسه ممکن است باعث شود که بینی شما بزرگ و پیازی (رینوفیما) به نظر برسد.
• چشمی: روزاسه می‌ تواند روی چشم‌ های شما تأثیر بگذارد و باعث تحریک و خون‌ ریزی یا آبریزش آنها شود. حین مبتلا شدن به این نوع روزاسه چشم‌ های شما به نور حساس هستند و برجستگی‌ های دردناکی روی پلک‌ ها ایجاد می‌شود.

روش‌های تشخیص روزاسه

معمولا برای تشخیص این بیماری به آزمایش خاصی نیاز نیست. پزشک با بررسی علائم شما و معاینه پوستتان می‌ تواند تشخیص دهد که آیا به این بیماری مبتلا شده اید با خیر. در برخی موارد البته ممکن است پزشک برای اطمینان از تشخیص و رد بیماری ‌های دیگر مثل پسوریازیس یا لوپوس، آزمایش مانند بیوپسی پوست تجویز کند.

روش‌های درمانی روزاسه

روزاسه یک بیماری مزمن است که درمان قطعی ندارد. درمان‌های دارویی شامل داروهای خوراکی و موضعی برای کنترل علائم و پیشگیری از تشدید بیماری به کار می‌روند که عبارتند از:
کرم و پمادهای روزاسه

• درمان روزاسه با مترونیدازول
• بنزوئیل پراکسید
• ایزوترتینوئین
• آزلائیک اسید
• کرم های حاوی سولفار
• کرم ترتینوئین

لیزر درمانی روزاسه
لیزردرمانی مانند استفاده از لیزر اندولیفت و لیزر IPL روشهای‌ موثری برای کاهش قرمزی پوست و رگ‌ های سطحی هستند. این روش ‌ها عوارض جانبی کمی دارند و می توانند رگ ‌های خونی را از بین ‌برند و به بهبود ظاهر پوست کمک ‌کنند. علاوه بر این ممکن است در کاهش مشکل گرگرفتگی پوست نیز موثر باشند.
داروهای خوراکی روزاسه
برای درمان روزاسه آنتی بیوتیک هایی از جمله تتراسایکلین، اریترومایسین و داکسی سایکلین برای کاهش التهاب و از بین بردن باکتری‌ ها تجویز می ‌شوند. اگر علائم پوستی ‌خیلی شدید باشد، ممکن است قرصی به نام راکوتان یا ایزوترتینوئین برایتان تجویز کنند. این قرص چربی پوست رو کم می‌ کند و باعث بهبود جوش ‌ها می شود.

درمان خانگی روزاسه

درمان های خانگی می توانند از تشدید بیماری روزاسه جلوگیری کند. به همین منظور می توانید در خانه موارد زیر را انجام دهید:

1. صورت خود را با یک شوینده ملایم و بدون عطر همراه با آب ولرم بشویید.
2. به طور روزانه از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
3. بهتر است از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید خودداری کنید. همچنین از کرم ‌های ضد آفتاب با SPF 30 استفاده کنید.
4. از قرار گرفتن در معرض حرارت زیاد مانند سونا و حمام بخار خودداری کنید.
5. از محصولات آرایشی و بهداشتی معطر و حاوی الکل خودداری کنید.
6. برای اصلاح صورت بهتر است از تیغ استفاده نکنید. ماشین ریش ‌تراش گزینه بهتری برای اصلاح موهای زائد صورت است.
7. از دستکاری پوست صورت بپرهیزید.
8. در انتخاب محصولات مراقبتی برای پوست روزاسه، به دنبال محصولاتی باشید که فاقد ترکیبات کومدوژنیک باشند. این ترکیبات باعث مسدود شدن منافذ پوست و ایجاد جوش می‌شوند.
9. بهتر است از کرم‌های استروئیدی که حاوی ترکیبات کورتیکواستروئید هستند، اجتناب کنید.

مراقبت از پوست مبتلایان به روزاسه

1. از شوینده‌های ملایم و صابون های حاوی سولفاستامید 10 درصد و سولفور 5 درصد که بهترین صابون برای درمان روزاسه محسوب می شوند استفاده کنید.
2. از شستن صورت با آب داغ خودداری کرده و از آب ولرم استفاده کنید.
3. از مرطوب‌ کننده‌های سبک و فاقد عطر استفاده کنید تا پوست را مرطوب نگه دارید و از خشکی و تحریک آن جلوگیری کنید.
4. از کرم ضدآفتاب با SPF 30 یا بالاتر به صورت روزانه استفاده کنید.
5. از آرایش‌های سبک و فاقد مواد شیمیایی استفاده کنید و قبل از خواب حتما آرایش خود را پاک کنید.

پیشگیری از عود روزاسه

برای پیشگیری از عود روزاسه، می‌توان اقداماتی انجام داد:

1. شناسایی و اجتناب از عوامل محرک شامل حرارت، نور خورشید، باد، و رطوبت و استفاده از کرم ضدآفتاب در روز بسیار مهم است. استرس، اضطراب و برخی غذاها و نوشیدنی‌ها مانند الکل، کافئین، غذاهای تند و دماهای بسیار گرم یا سرد می‌توانند عود روزاسه را تشدید کنند.
2. از محصولات ملایم و بدون عطر برای شستشوی صورت استفاده کنید.
3. پوست خود را روزانه با آبرسانی مناسب نگه دارید.
4. از اسکراب‌ها و محصولات خشن پرهیز کنید.
5. استفاده از کرم‌ های حاوی مواد آرام‌ بخش مانند آلوئه‌ ورا، بابونه یا چای سبز می‌ تواند به کاهش التهاب و قرمزی کمک کند.
6. داشتن رژیم غذایی متعادل
7. فعالیت بدنی منظم و تکنیک‌های کاهش استرس مانند یوگا و مدیتیشن
8. در صورت استفاده از مواد آرایشی، از محصولات غیر کومدوژنیک (که منجر به بسته شدن منافذ نمی‌شوند) و مناسب برای پوست‌های حساس استفاده کنید.
9. قبل از خواب آرایش خود را کامل پاک کنید.

تغذیه مناسب برای بیماران روزاسه

برخی از غذاهای مناسبی که می توانید به رژیم غذایی روزانه خود اضافه کنید، شامل موارد زیر هستند:
غذاهای ضد التهابی
این غذاها می توانند به کاهش التهاب و بهبود سیستم ایمنی بدن کمک کنند که شامل مارچوبه، انواع توت ها، هل، گل کلم، کرفس، گشنیز، خیار، رازیانه، انگور، لوبیا سبز، سبزیجات سبز برگ، گوشت کم پروتئین، انبه، خربزه، آجیل، بامیه، کدو تنبل، سیب زمینی شیرین، زردچوبه و کدو سبز هستند.
غذاهای حاوی چربی های سالم
این غذاها می توانند به کاهش قرمزی و تسکین خشکی چشم در افراد مبتلا به روزاسه کمک کنند. برخی از این غذاها شامل بذر کتان، ماهی سالمون و کره هستند.
مواد غذایی متعادل کننده بیوم روده
غذاهایی که به تقویت باکتری های خوب بدنتان کمک می کنند، اثرات قدرتمندی در کاهش علائم روزاسه خواهند داشت. در چنین شرایطی، گفته می شود که روزاسه با عدم تعادل میکروارگانیسم های موجود در روده و پوست ایجاد می شود. غذاهای سرشار از فیبر و پروبیوتیک ها به تقویت باکتری های خوب بدن کمک می کنند. مواد غذایی مانند ماست کم چرب، پنیرها، سویا، ترشی سبزیجات و میوه، آب چغندر، آب آناناس بدون چربی، آب انگور بدون چربی، آب کلم، موز، پیاز خام یا پخته شده، تره فرنگی خام، کنگر فرنگی خام، مارچوبه خام، سیر خام، ریشه کاسنی، کلم، عدس و غلات کامل مانند جو دوسر، جو و گندم جوانه زده، حاوی این ترکیبات هستند.

تفاوت بین روزاسه و آکنه

با وجود اینکه آکنه و روزاسه شبیه هم هستند و هر دو دارای علائمی مانند قرمزی پوست و برآمدگی های ناپسند ایجاد کنند؛ اما تفاوت های مهمی هم با یکدیگر دارند. تفاوت روزاسه با آکنه به این شرح است:

• آکنه انواع مختلفی مانند آکنه سرسفید، آکنه سر سیاه، پاپول، پوسچول و ندول ها را دارد که بر روی پوست شما قرمزی و لکه های تیره باقی می گذارد؛ اما روزاسه می تواند به صورت رگ های خونی و قرمز بر روی پوست شما ایجاد شود.
• آکنه ها بیشتر بر روی صورت، گردن، سینه، پشت و شانه ها ظاهر شوند در حالی که روزاسه بیشتر در قسمت های مرکزی صورت نظیر گونه ها، بینی، چانه و حتی پیشانی ظاهر می شوند.
• آکنه بیشتر در دوران نوجوانی رخ می دهد اگرچه که ایجاد آکنه در دوران بزرگسالی بعید نیست. روزاسه بیشتر در زنان و افرادی که پوست روشن دارند ایجاد می شود این بیماری پوستی در هر سنی ممکن است رخ دهد؛ اما احتمال آن در افراد بالای30 سال بیشتر است.

سوالات رایج درباره بیماری روزاسه

1- چه کسانی بیشتر در معرض خطر ابتلا به روزاسه هستند؟
برخی گروه‌ها نسبت به دیگران در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آن هستند:

• روزاسه عمدتاً در زنان شایع‌تر است، به ویژه در سنین 30 تا 50 سال. بسیاری از زنان ممکن است در دوران یائسگی تأثیرات هورمونی را در ارتباط با روزاسه تجربه کنند.
• روزاسه معمولاً در افراد بالغ بین 30 تا 50 سال بیشتر دیده می‌شود. با این حال، می‌تواند در هر سنی بروز کند،؛ ولی در سنین جوانی و کودکی نادر است.
• سابقه خانوادگی می‌تواند یک عامل مهم در بروز روزاسه باشد. افرادی که یکی از اعضای خانواده‌شان مبتلا به روزاسه بوده‌اند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند.

2- آیا روزاسه مسری است؟
روزاسه جزء بیماری های مسری و واگیردار محسوب نمی شود.
3- چه عواملی موجب تشدید روزاسه می‌شوند؟
عواملی که موجب تشدید آکنه روزاسه می شود:

• استرس و اضطراب
• مصرف الکل
• نور آفتاب
• وزش مستقیم باد به صورت
• انجام کارهای سنگین
• آب و هوای گرم و مرطوب
• حمام داغ و سونای مکرر
• داشتن حساسیت به برخی غذاها مانند غذاهای تند یا ادویه جات و..

4- آیا روزاسه می‌تواند باعث مشکلات چشمی شود؟
روزاسه چشمی یکی از عوارض روزاسه پوستی است که در آن، چشم‌ها قرمز و ملتهب می‌شوند. چشم‌ها در این عارضه علائمی مانند خارش و سوزش را تجربه می‌کنند.
نتیجه گیری
در نهایت، روزاسه به عنوان یک بیماری پوستی مزمن با مدیریت صحیح و شناخت عوامل تحریک‌ کننده قابل کنترل است. از آنجا که علت روزاسه به طور دقیق مشخص نیست درمانی برای روزاسه وجود ندارد؛ اما استفاده از درمان‌های مناسب و تغییرات سبک زندگی می‌تواند به کاهش علائم و بهبود وضعیت پوست کمک کند. بنابراین، آگاهی از این بیماری و مراجعه به متخصص پوست برای درمان مناسب، اهمیت ویژه‌ای دارد. روش درمان روزاسه باید به صورت شخصی‌ سازی‌ شده باشد و تحت نظارت پزشک متخصص انجام شود.